Websitebruikbaarheid is een brede term die het gemak van het gebruiken en interacteren met een website beschrijft. Een belangrijk ding om te onthouden bij het ontwerpen van een bruikbare website is echter dat niet iedereen op dezelfde manier of onder dezelfde omstandigheden met een website omgaat.

Als je een website ontwerpt voor de ‘gemiddelde’ of ‘ideale’ gebruiker, zou je realistisch gezien kunnen eindigen met het creëren van een onaangename, moeilijke of onmogelijk te gebruiken interface voor anderen.

Richtlijnen van het World Wide Web Consortium en lokale overheden hebben ontwerpers geholpen de kloof te dichten als het gaat om bruikbaarheid en toegankelijkheid. Dat maakt een website echter niet per se volledig inclusief.

In de volgende post gaan we bekijken wat inclusief ontwerp betekent, de waarde ervan in webdesign, en waar je rekening mee moet houden bij het ontwerpen van inclusieve interfaces en interacties.

Wat Is Inclusief Ontwerp?

Inclusief webdesign verwijdert vooroordelen en aannames uit een website zodat gebruikers zich niet buitengesloten voelen door een beperking, demografie of andere tijdelijke of permanente omstandigheden.

Zowel toegankelijk webdesign als UX-design zijn cruciale onderdelen van een inclusieve website. Toegankelijk ontwerp is het proces van het wegnemen van barrières voor mensen met beperkingen en andere handicaps. UX-design is een data-gedreven benadering van ontwerp die test en valideert hoe echte gebruikers omgaan met een website.

Vanwege dit alles is er veel om rekening mee te houden bij inclusief ontwerp, omdat het niet alleen de beperking van een gebruiker is die kan voorkomen dat ze een website volledig kunnen gebruiken of er tevreden mee zijn. Webontwerpers kunnen ook problemen tegenkomen door ervaringen te creëren voor een exclusieve groep gebruikers.

Daarom moeten webontwerpers rekening houden met de volgende factoren:

  • Fysieke beperkingen gerelateerd aan zicht, gehoor of motoriek
  • Mentale beperkingen die invloed hebben op cognitie of spraak
  • Situationele beperkingen die de gebruiker verhinderen volledig met het product om te gaan
  • Technische beperkingen zoals hardware, internetconnectiviteit en computervaardigheden
  • Taal- en geografische barrières
  • Demografische verschillen zoals leeftijd, ras en geslacht
  • Sociaaleconomische verschillen

Kortom: Inclusief ontwerp vertaalt zich uiteindelijk naar universeel ontwerp.

Webdesigners hebben allerlei handige tools om websites toegankelijker te maken. Denk aan WordPress toegankelijkheidstools, webtoegankelijkheidscheckers, WAI-ARIA richtlijnen en meer. Die maken het allemaal een stuk makkelijker.

Maar voor echt inclusief design moet je wel snappen waar gebruikers tegenaan lopen op het web. Er is helaas geen magische tool die je site scant en zegt of ‘ie divers en eerlijk genoeg is. Dat is iets wat je zelf moet leren en checken.

Waarom inclusief webdesign zo belangrijk is

Er zijn genoeg redenen waarom webdesigners toegankelijkheid en inclusiviteit moeten meenemen in elke site die ze bouwen. Laten we eerst eens kijken hoe een niet-inclusieve website iedereen benadeelt:

De nadelen van niet-inclusief design

In 2021 publiceerde WebAIM de resultaten van hun Screen Reader User Survey #9. 7,7% van de ondervraagden zei dat ze online een screen reader moeten gebruiken.

Toen ze gevraagd werden hoe ze de toegankelijkheid van het internet nu vonden, zei maar 39,3% dat het beter was dan voorheen. 42,3% vond dat er niks veranderd was en 18,5% vond het zelfs slechter.

Volgens Mike Gifford van CivicActions ervaart misschien wel meer dan 7,7% van de mensen problemen met toegankelijkheid:

“Er zijn zoveel verschillende beperkingen en manieren waarop mensen obstakels proberen te overwinnen. Het is onze ethische plicht om te bouwen voor de minst bevoorrechte gebruikers. Maar helaas sluiten we door onze constante drang naar nieuw en flashy steeds 10-20% van onze medemensen uit.”

Volgens de American Bar Association werden er tussen 2017 en 2020 zo’n 8000 Americans with Disabilities Act Title III rechtszaken aangespannen bij federale rechtbanken. Dat aantal sprong in 2021 met 14,3% omhoog naar 2352 rechtszaken, aldus Accessibility.com.

Er zijn ook mensen die zich buitengesloten voelen door een website, maar geen juridische stappen kunnen ondernemen. Zo zegt het World Data Lab dat er 1,1 miljard internet-arme mensen zijn. In sommige gevallen betekent dit dat ze geen mobiele databundels kunnen betalen. In andere gevallen kunnen ze dat wel, maar krijgen ze niet genoeg data om sites met veel content te bezoeken.

We moeten ook aan ouderen denken. Het Pew Research Center ontdekte dat steeds meer senioren het internet gebruiken. Toch meldt TechCrunch dat ongeveer 50% van de ouderen hulp nodig heeft bij het instellen en gebruiken van nieuwe digitale technologieën. Daarnaast is 40% van de senioren in San Francisco digitaal ongeletterd – uitgerekend naast Silicon Valley.

Zelfs als je website niet voor de rechter wordt gesleept, bedenk dan wat het met de levensvatbaarheid van een merk doet als je 20% of meer van je bezoekers verliest door een niet-inclusief ontwerp. Dat is een enorm deel van je publiek dat je kwijtraakt, simpelweg omdat je site niet uitnodigend of bruikbaar is.

De voordelen van inclusiviteit

Als je een website inclusief ontwerpt, zorg je dat iedereen die dat wil er volledig mee kan omgaan zonder zich buitengesloten te voelen. Iedereen wint als het internet een inclusieve plek wordt:

Inclusief webdesign leidt tot beter productontwerp.

Van websites tot mobiele apps en alles daartussenin, inclusief ontwerp dwingt designers terug te gaan naar de basis van goed, bruikbaar en empathisch design.

Merken bereiken een groter publiek.

Een merk dat prioriteit geeft aan een universeel positieve ervaring voor iedereen, niet alleen de ideale gebruiker, trekt een loyalere gebruikersbasis aan die ook waarde hecht aan inclusiviteit en gelijkheid.

Gebruikers voelen zich beter bij het gebruik van inclusieve websites.

Mensen brengen zoveel tijd voor schermen door dat problemen als het carpale tunnelsyndroom, computer vision syndrome en internet addiction disorder tegenwoordig maar al te gewoon zijn. Inclusief, ethisch ontwerp kan gebruikers zich zowel mentaal als fysiek beter laten voelen.

Inclusief webdesign helpt websites beter te scoren in zoekresultaten.

Google heeft een paar jaar geleden z’n zoekalgoritme geüpdatet en noemde vier factoren die essentieel zijn voor de beste ervaring op de pagina: Prestaties (snelheid), Toegankelijkheid, Best Practices (ontwerp en code) en SEO (bijv. alt-tekst). Inclusief ontwerp draagt bij aan elk van deze.

Hoe je inclusieve webontwerp-persona’s maakt

Vaak bedenken ontwerpers fictieve persona’s aan het begin van websiteprojecten. Dit helpt ze om de eindgebruiker voor wie ze de website bouwen te visualiseren en zich ermee te identificeren. Het helpt ze ook te begrijpen hoe die specifieke gebruiker met de website zou omgaan.

Als je inclusiviteit in je webontwerpproces opneemt, moeten je gebruikerspersona-beschrijvingen enigszins worden aangepast. Typische gebruikerspersona’s beschrijven het volgende:

  • Naam
  • Demografie (bijv. leeftijd, geslacht, beroep, enz.)
  • Persoonlijkheid
  • Stem
  • Doelen
  • Motivaties
  • Frustraties
  • Angsten

Inclusieve gebruikerspersona’s moeten ook het volgende bevatten:

Vermogen: Dit is het toegankelijkheidscomponent van inclusiviteit. Je moet anticiperen op hoe sommige van je gebruikers beperkt kunnen zijn in hoe ze de website gebruiken en ermee omgaan – zowel fysiek als cognitief.

Aanleg: Als je naar de gegevens over hoeveel gebruikers online zijn kijkt, zul je beseffen dat sommige van je gebruikers misschien niet digitaal geletterd zijn. Afwijken van basisstructuren en -layouts en niet genoeg context bieden (zoals labels in contactformulieren) kan nadelig zijn voor de ervaringen van deze gebruikers.

Houding: Dit verwijst naar gebruikers die websites mogelijk als onveilige omgevingen zien. Of ze nu overmatig bezorgd zijn over hun privacy of nerveus zijn over het tegenkomen van malware, deze soorten angsten moeten worden aangepakt met herkenbare en betrouwbare beveiligings- en privacyfuncties.

Toegang: Gebruikers hoeven niet internet-arm te zijn om beperkte toegang tot het web te hebben. Bijvoorbeeld, iets meer dan de helft van de wereldbevolking heeft thuis internettoegang, volgens UNESCO. Dat betekent niet dat ze niet online kunnen komen, het betekent alleen dat ze andere manieren moeten vinden om het te krijgen – zoals naar een bibliotheek of internetcafé gaan. Dus connectiviteit, hardware, software en zelfs locatie kunnen allemaal van invloed zijn op de toegang.

Lokalisatie: Het is nooit veilig om aan te nemen dat elke gebruiker in hetzelfde land woont, uit dezelfde cultuur komt en dezelfde taal spreekt als jij. Daarom moeten deze verschillen worden aangepakt bij het maken van inclusieve gebruikerspersona’s.

Wat Is Inclusief Webdesign? 1

De 7 principes van inclusief ontwerp

Om inclusief ontwerp te laten werken, moeten webontwerpers de aannames, vooroordelen en het bevoordelen van de gemiddelde gebruiker boven het belang van alle gebruikers wegnemen. Om dit succesvol te doen, moeten ontwerpers zich laten leiden door de volgende principes:

1. Flexibiliteit

Er bestaat niet zoiets als one size fits all in webdesign. Dat betekent niet dat je verschillende websites of landingspagina’s voor verschillende gebruikers moet bouwen. Het betekent echter wel dat je extra features aan de UI toevoegt wanneer je denkt dat ze de kloof tussen de ervaringen van verschillende gebruikers zullen helpen dichten.

Het is bijvoorbeeld een goed idee om een transcript van een video onder het ingesloten bestand te plaatsen. Op die manier kunnen gebruikers die de video niet kunnen of willen horen of bekijken, de tekst lezen.

2. Eenvoud

Minimalisme is een blijvende webdesigntrend en met goede reden. Het is niet alleen omdat het visueel aantrekkelijkere interfaces creëert, maar ook omdat minimalisme en eenvoud de weg vrijmaken voor een intuïtiever ontwerp.

De beste manier om dit aan te pakken is om een website te behandelen als een minimum viable product (MVP). Bouw de kernfuncties uit die er een bruikbaar en waardevol product van maken. Voeg vervolgens alleen extra elementen toe waar ze nodig zijn en waarde toevoegen aan ieders ervaring.

3. Consistentie

Consistentie betekent niet dat een website voorspelbaar of saai moet worden. Je kunt nog steeds creatief zijn terwijl je consistentie behoudt.

Iedereen heeft baat bij consistentie in ontwerp. Het neemt de frustratie en verwarring weg die wordt veroorzaakt door hetzelfde element of dezelfde functie die op verschillende manieren op dezelfde website wordt gepresenteerd. Bovendien kan consistentie met hoe het merendeel van het web omgaat met kernelementen – zoals de websitenavigatie – de bruikbaarheid van een website verbeteren en de conversietijd versnellen.

4. Perceptie

Naast het meewegen van hoe mensen omgaan met websites, moeten ontwerpers ook rekening houden met hoe ze liever omgaan met websites. Een website die gedomineerd wordt door afbeeldingen kan bijvoorbeeld erg lastig zijn voor gebruikers die geen visuele leerders zijn om de inhoud te verteren.

Als je de content voor een website samenstelt, zorg dan voor een gezonde mix ervan. Als er maar één type content is (zoals alleen tekst en geen afbeeldingen), zijn sommige van je bezoekers waarschijnlijk in het nadeel als het gaat om begrip of gebruiksgemak.

5. Gelijkheid

Gelijkheid in webdesign verwijst naar gelijkwaardige resultaten. Met andere woorden, ongeacht wie de bezoeker is, elke bezoeker moet in staat zijn om taken gemakkelijk uit te voeren.

Hier komt het UX-ontwerpproces goed van pas. Door rechtstreeks feedback van gebruikers te krijgen over hun doelen en wat ze nodig hebben om deze te bereiken, kunnen ontwerpers wrijvingsloze interacties en gebruikersreizen voor iedereen creëren.

Denk bijvoorbeeld aan een UI-component zoals een afbeeldingsslider. De inclusieve manier om deze te ontwerpen zou zijn om de automatische schuiffunctie uit te schakelen. Voeg vervolgens zowel veeg- als klikmogelijkheden toe, zodat elke gebruiker de slider en het tempo ervan kan bedienen.

6. Preventie

Inclusief ontwerp zal menselijke fouten beperken. Dit betekent het ontwerpen van een UI om zoveel mogelijk fouten te voorkomen en tegelijkertijd een tolerante en behulpzame reactie te geven op fouten die wel optreden. Door de frustratie of schaamte die gepaard gaat met het maken van fouten te verminderen, doet een inclusief ontwerp meer om vertrouwen op te bouwen bij bezoekers.

Dit specifieke principe komt het meest tot uiting op het moment van interactie. Knoppen moeten bijvoorbeeld altijd zo ontworpen zijn dat ze groot genoeg zijn om gezien en aangeklikt te worden.

Foutmeldingen in contactformulieren zijn een ander goed voorbeeld. Door inline foutmeldingen weer te geven in een kleur en grootte die iedereen kan lezen, verminder je de kans op herhaalde fouten. Je zult ook een contactformulier hebben dat behulpzamer aanvoelt dan een formulier dat vage foutmeldingen geeft of meldingen die te laat in het proces verschijnen.

7. Aanpassing

Een van de redenen waarom websites onderhevig zijn aan toegankelijkheidrechtszaken, net zoals fysieke bedrijven, is omdat ze worden beschouwd als ‘plaatsen van openbare accommodatie’. Naast ervoor te zorgen dat iedereen een website kan lezen, navigeren en ermee kan omgaan, garandeert inclusief ontwerp een bepaalde mate van comfort voor bezoekers.

Comfort kan veel dingen betekenen voor veel mensen – voldoende ruimte, voorspelbare layouts, enzovoort. Inclusief ontwerp vraagt ontwerpers ook om na te denken over hoe comfortabel hun gebruikers zullen zijn met de inhoud van de website.

Het gebruik van diverse afbeeldingen die de doelgroep weerspiegelen, zal bijvoorbeeld een meer verwelkomende omgeving creëren dan generieke stockafbeeldingen die gebruikers keer op keer hebben gezien. Hetzelfde kan gezegd worden voor het gebruik van duidelijke tekst in plaats van tekst vol jargon dat slechts een deel van het publiek zou begrijpen.

Conclusie

Inclusief webdesign is een overkoepelende term die disciplines omvat zoals UX-ontwerp, toegankelijk ontwerp en responsief ontwerp. Inclusief ontwerp gaat echter een stap verder om ervoor te zorgen dat het eindresultaat een universeel bruikbare en goed ontvangen website is.

Deze webdesignaanpak vereist een goed begrip van de uitdagingen waarmee verschillende mensen worden geconfronteerd bij het omgaan met websites, wat verder gaat dan beperking of handicap.

De beste manier om inclusiviteit in je webdesignproces te integreren, is eerst ervoor te zorgen dat je werkt met tools die je helpen bij de implementatie ervan – zoals de toegankelijkheidsfuncties van WordPress en Elementor. Update vervolgens je gebruikerspersona templates met inclusieve factoren zoals vermogen, aanleg en toegang. Houd tot slot je proces up-to-date terwijl je meer leert over de ervaringen van gebruikers en de gemeenschappelijke uitdagingen waarmee ze worden geconfronteerd bij het gebruik van het web.